લો બોલો, હવે માણસો નાકથી જ શ્વાસ નહીં પણ ... જાપાનના વૈજ્ઞાનિકોની ટ્રાયલ સફળ રહી

શું તમે ક્યારેય વિચાર્યું છે કે શ્વાસ લેવાનો એકમાત્ર રસ્તો નાક અથવા મોં દ્વારા જ કેમ છે? જાપાની વૈજ્ઞાનિકોએ સાબિત કર્યું છે કે, ગુદામાર્ગેથી પણ ઓક્સિજન લઈ શકાય છે. આ સાંભળવામાં થોડું મજાક જેવું લાગે છે, પરંતુ તે એક ગંભીર તબીબી શોધ છે. હાલમાં જ થયેલી એક ક્લિનિકલ ટ્રાયલમાં દર્શાવવામાં આવ્યું છે કે, આ પદ્ધતિ સલામત છે. પરંતુ જો આ સફળ થયું, તો તે શ્વાસ લેવાની નસો બંધ થઇ જાય તો પણ દર્દીઓ માટે આ એક વૈકલ્પિક માર્ગ બની શકે છે.

આ પ્રક્રિયાને એન્ટરલ વેન્ટિલેશન કહેવામાં આવે છે. આ પ્રક્રિયામાં, પરફ્લુરોકાર્બન નામનું એક ખાસ પ્રવાહી ગુદામાર્ગમાં ઇન્જેક્ટ કરવામાં આવે છે. આ પ્રવાહી ખૂબ ઓક્સિજનયુક્ત હોય છે. વિચાર એ છે કે, ઓક્સિજન આંતરડાની દિવાલોમાંથી પસાર થાય છે અને લોહીના પ્રવાહમાં પ્રવેશ કરે છે, જેનાથી દર્દીઓને તેમના નાક અથવા મોં દ્વારા શ્વાસ લેવાની જરૂરિયાત ન પડે.

આ એવા દર્દીઓ માટે ફાયદાકારક હોઈ શકે છે, જેમની શ્વાસની નળીઓ બ્લોક થઇ ગઈ હોય છે, જેમ કે ગૂંગળામણ અથવા ઈજા થવાના કિસ્સામાં. આ વિચાર નવો નથી; તે પહેલાથી જ પ્રાણીઓમાં જોવા મળે છે. ડુક્કર, ઉંદર, કાચબા અને કેટલીક માછલીઓ તકલીફના સમયે તેમની પીઠમાંથી ઓક્સિજન શોષી લે છે. આ સંશોધન, જે માનવો પર લાગુ પડે છે, તેને ગયા વર્ષે શરીરવિજ્ઞાનમાં Ig નોબેલ પુરસ્કાર મળ્યો હતો, જે મજાક જેવું લાગે છતાં વૈજ્ઞાનિક શોધોને સન્માનિત કરે છે.

આ પહેલું માનવ પરીક્ષણ હતું, જે ફક્ત સલામતી ચકાસવા માટે કરવામાં આવ્યું હતું. અસરકારકતા પરીક્ષણ હજુ બાકી છે. જાપાનમાં 27 સ્વસ્થ પુરુષ સ્વયંસેવકોની ભરતી કરવામાં આવી હતી. તેમને એક પ્રવાહી આપવામાં આવ્યું હતું, જેમાં ઓક્સિજન ન હતું (સુરક્ષાના કારણોસર). દરેક વ્યક્તિને તેમના ગુદામાર્ગમાં 25 મિલીલીટરથી 1500 મિલીલીટર પ્રવાહી નાખવાની અને તેને 60 મિનિટ સુધી અટકાવી રાખવાની જરૂર હતી.

પરિણામો હકારાત્મક આવ્યા હતા. કોઈ ગંભીર આડઅસર થઇ ન હતી. જો કે, જેમને સૌથી વધુ માત્રા (1500 મિલીલીટર) આપવામાં આવી હતી તેમને પેટનું ફૂલવું, અસ્વસ્થતા અને હળવો દુખાવો થયો. બ્લડ પ્રેશર અને હૃદયના ધબકારા જેવા અન્ય મહત્વપૂર્ણ સંકેતો સામાન્ય રહ્યા. ફક્ત સાત પુરુષ સ્વયંસેવકોને એક કલાક સુધી પ્રવાહી અટકાવી રાખવામાં મુશ્કેલી પડી. બાકીના લોકોએ તેને સારી રીતે સહન કર્યું.

ઓસાકા યુનિવર્સિટીના બાયોમેડિકલ વૈજ્ઞાનિક, તાકાનોરી તાકેબે કહે છે કે આ પહેલી વાર છે, જ્યારે માનવ ડેટા મેળવવામાં આવ્યો છે. પરિણામો ફક્ત પ્રક્રિયાની સલામતી દર્શાવે છે, તેની અસરકારકતા નહીં. જોકે, હવે સહનશીલતા સાબિત થઈ ગઈ છે, તો આગળનું પગલું ઓક્સિજનયુક્ત પ્રવાહીનો ઉપયોગ કરીને લોહીમાં ઓક્સિજન પહોંચાડવાનું પરીક્ષણ કરવાનું રહેશે.

આગામી ટ્રાયલ ઓક્સિજનયુક્ત પ્રવાહી પર હાથ ધરવામાં આવશે. એમાં એ જોવાનું રહેશે કે, દર્દીના લોહીમાં ઓક્સિજનનું સ્તર કેટલું અને કેટલા સમય માટે સુધરશે, આ ટ્રાયલ એવા દર્દીઓ પર હાથ ધરવામાં આવશે જેમને ખરેખર ઓક્સિજનની જરૂર હોય છે.

શ્વસન સમસ્યાઓ વિશ્વભરમાં એક મુખ્ય રોગ છે. કોવિડ જેવી મહામારીમાં, લાખો લોકોને વેન્ટિલેટરની જરૂર પડી છે. જો આ પદ્ધતિ કામ કરે છે, તો તે બેકઅપ વિકલ્પ બની શકે છે, ખાસ કરીને એવી જગ્યાએ જ્યાં પરંપરાગત પદ્ધતિઓ શક્ય નથી. જો કે, તે હજુ પણ તેના પ્રારંભિક તબક્કામાં છે અને વધુ ટ્રાયલ્સમાં સમય લાગશે. આ સંશોધન મેડ જર્નલમાં પ્રકાશિત થયું હતું.