ગુજરાત હાઈકોર્ટે એક સીમાચિહ્નરૂપ ચુકાદો આપતા વકફ ટ્રસ્ટોની કોર્ટ ફીમાંથી મુક્તિ માગતી આશરે 150 જેટલી અરજીઓ ફગાવી દીધી છે. આ નિર્ણય સાથે હવે સ્પષ્ટ થઈ ગયું છે કે વકફ સંસ્થાઓ પણ અન્ય ધાર્મિક કે ખાનગી સંસ્થાઓની જેમ કોર્ટ ફી ચૂકવ્યા વગર ટ્રિબ્યુનલમાં ન્યાય મેળવી શકશે નહીં.
- સમાનતાનો સિદ્ધાંત: સરકારી વકીલ જી.એચ. વિર્કે દલીલ કરી હતી કે જો હિન્દુ મંદિર ટ્રસ્ટો, ચેરિટેબલ સંસ્થાઓ અને સહકારી મંડળીઓને કોર્ટ ફી ભરવી પડતી હોય, તો વકફ સંસ્થાઓને કોઈ ખાસ છૂટછાટ આપી શકાય નહીં.
- મોટા ટ્રસ્ટોને આંચકો: વડોદરાનું સુન્ની મુસ્લિમ ઇદગાહ મસ્જિદ ટ્રસ્ટ અને અમદાવાદની સરખેજ રોજા કમિટી જેવી મોટી સંસ્થાઓની અરજીઓ પણ કોર્ટે ફગાવી દીધી છે.
- કાયદાકીય પ્રક્રિયા: હાઈકોર્ટે સ્પષ્ટ કર્યું કે કોઈ પણ વાદી કાયદાકીય પ્રક્રિયાથી ઉપર નથી. હવે વકફ મિલકતોના ભાડા વિવાદ કે કબજા સંબંધિત કેસો માટે નિયત ફી ભરવી અનિવાર્ય રહેશે.
ગૃહ રાજ્યમંત્રી હર્ષ સંઘવીએ કહ્યું હતું કે, દેશના ઇતિહાસમાં આ સૌ પ્રથમ અને ઐતિહાસિક ચુકાદો છે. તમામ ધર્મો અને નાગરિકો માટે એકસરખો હક હોવો જોઈએ. અગાઉની સરકારોએ વોટબેંકની રાજનીતિ માટે વકફ પ્રોપર્ટીને છૂટ આપી હતી, પરંતુ હવે સમાનતા પ્રસ્થાપિત થઈ છે.

કેમ મહત્વનો છે આ નિર્ણય?
- દાયકાઓ જૂની માન્યતાનો અંત: અત્યાર સુધી વકફ સંચાલકો એવું માનતા હતા કે જૂના કાયદા મુજબ તેમને ફીમાંથી મુક્તિ છે, જે હવે રદબાતલ ઠરી છે.
- પારદર્શિતા: રાષ્ટ્રીય સ્તરે જ્યારે વકફ (સંશોધન) અધિનિયમ, 2025 અંગે ચર્ચાઓ ચાલી રહી છે, ત્યારે આ ચુકાદો વહીવટી પારદર્શિતા માટે મહત્વનો માનવામાં આવે છે.
- ન્યાયિક સમાનતા: આ આદેશથી કાનૂની પ્રક્રિયામાં લાંબા સમયથી ચાલી આવતી અસંગતતા દૂર થઈ છે.
હવેથી ગુજરાતના તમામ વકફ ટ્રિબ્યુનલ કેસોમાં અરજદારોએ જે-તે મિલકતની કિંમત કે વિવાદ મુજબ કોર્ટ ફીના સ્ટેમ્પ લગાવવા પડશે, નહીંતર તેમની અરજીઓ ગ્રાહ્ય રાખવામાં આવશે નહીં.