- Opinion
- માતા-પિતા, વડીલોની સેવા એ જ સાચી ઈશ્વર સેવા છે
માતા-પિતા, વડીલોની સેવા એ જ સાચી ઈશ્વર સેવા છે

(ઉત્કર્ષ પટેલ)
ભારતીય સંસ્કૃતિમાં માતા-પિતા અને વડીલોની સેવાને સર્વોચ્ચ ધર્મ અને ઈશ્વરની સેવા સમાન ગણવામાં આવે છે. ‘માતૃદેવો ભવ, પિતૃદેવો ભવ’ જેવા વૈદિક વચનો આપણને શીખવે છે કે માતાપિતા એ દૃશ્યમાન દેવતા છે જેમની સેવા વિના આધ્યાત્મિક અને નૈતિક જીવન અધૂરું છે. આ ભાવના રામાયણ અને ઐતિહાસિક ઉદાહરણોમાં પણ પ્રતિબિંબિત થાય છે જે આપણને જીવનના મૂલ્યો શીખવે છે.
રામાયણમાં ભગવાન શ્રીરામનું જીવન માતાપિતાના આદેશનું પાલન અને સેવાનું ઉત્તમ ઉદાહરણ છે. રાજા દશરથની ઇચ્છા અને માતા કૈકેયીના વચનને માન આપવા શ્રીરામે 14 વર્ષનો વનવાસ સ્વીકાર્યો. તેમણે પોતાના રાજ્ય, સુખ અને વૈભવનો ત્યાગ કરીને પિતાના શબ્દોનું પાલન કર્યું. જે દર્શાવે છે કે માતાપિતાની સેવા અને આદેશનું પાલન ઈશ્વરની ભક્તિ જેટલું જ પવિત્ર છે. પ્રભુ શ્રીરામનો આ આદર્શ આજે પણ લોકોને પ્રેરણા આપે છે.
શ્રવણકુમારની કથા વડીલોની સેવાનું બીજું ઉદાહરણ છે. શ્રવણકુમારે પોતાના અંધ માતાપિતાને કાવડમાં બેસાડી તીર્થયાત્રા કરાવી જે તેની અપાર ભક્તિ અને સેવાભાવનું પ્રતીક છે. દુર્ભાગ્યે રાજા દશરથના હાથે તેનું મૃત્યુ થયું પરંતુ તેની સેવાની કથા આજે પણ લોકોના હૃદયમાં જીવંત છે. આ ઉદાહરણ દર્શાવે છે કે વડીલોની સેવા એ માત્ર ફરજ નથી પરંતુ ઈશ્વરની અનુભૂતિનો માર્ગ છે.
ઐતિહાસિક સંદર્ભમાં ચંદ્રગુપ્ત મૌર્યના ગુરુ ચાણક્યનું ઉદાહરણ પણ નોંધપાત્ર છે. ચાણક્યએ પોતાના માતાપિતાની સેવા અને તેમના મૂલ્યોને હંમેશા મહત્વ આપ્યું જેના કારણે તેમનું જીવન નૈતિકતા અને શાણપણનું પ્રતીક બન્યું. એ જ રીતે મહાત્મા ગાંધીએ પણ પોતાના જીવનમાં માતાપિતાના આદર્શો અને સેવાને મહત્વ આપ્યું. તેમની માતા પૂતળીબાઈના ધાર્મિક અને નૈતિક જીવનની અસર ગાંધીજીના વિચારોમાં સ્પષ્ટ દેખાય છે.
આધુનિક સમાજમાં વડીલોની સેવા વધુ મહત્વની બની છે કારણ કે ઝડપી જીવનશૈલી અને વ્યક્તિવાદે પરિવારોમાં અંતર ઉભું કર્યું છે. વૃદ્ધાશ્રમોની સંખ્યામાં વધારો એ ચિંતાજનક સ્થિતિ છે. આવા સમયે રામાયણના આદર્શો આપણને યાદ અપાવે છે કે વડીલોની સેવા એ ફરજ નથી પરંતુ ઈશ્વરની નિકટતા પ્રાપ્ત કરવાનો માર્ગ છે. તેમની સેવા દ્વારા આપણે નમ્રતા, સહનશીલતા અને કૃતજ્ઞતા જેવા ગુણો શીખીએ છીએ જે આધ્યાત્મિક ઉન્નતિનો આધાર છે.
અંતમાં માતા-પિતા અને વડીલોની સેવા એ ઈશ્વરની સેવા છે કારણ કે તેઓ આપણા જીવનના સર્જક અને માર્ગદર્શક છે. રામાયણ અને ઐતિહાસિક ઉદાહરણો આપણને શીખવે છે કે આ સેવા દ્વારા જ આપણે સાચા અર્થમાં ધર્મ, નીતિ અને આધ્યાત્મિકતાનો માર્ગ પ્રાપ્ત કરી શકીએ છીએ. આજના યુગમાં આ મૂલ્યોને અપનાવીને આપણે સમાજને વધુ સંવેદનશીલ અને માનવીય બનાવી શકીએ છીએ.
(લેખક એક પ્રતિષ્ઠિત ઉદ્યોગપતિ અને સમાજસેવક છે. લેખમાં વ્યક્ત કરેલા વિચારો તેમના અંગત વિચારો છે.)
Related Posts
Top News
સેહવાગે IPLમાં ફ્લોપ ચાલી રહેલા રિષભ પંતને ધોની પાસેથી સલાહ લેવા કહ્યું
મમતા બેનર્જીએ જણાવ્યું- યૂસુફ પઠાણને પાકિસ્તાનની પોલ ખોલનારી ટીમમાં કેમ નહીં મોકલે TMC?
અંબાલાલ પટેલની આગાહી, 20થી 24 મે વચ્ચે વાવાઝોડું આવી રહ્યું છે
Opinion
