મતદાન મથકના વીડિયો ફૂટેજ જાહેર કરવાનો ઇનકાર કરીને ચૂંટણી પંચે રાહુલ ગાંધીને આપ્યો ઝટકો

ચૂંટણી પંચે મતદાન મથકોના વેબકાસ્ટિંગ ફૂટેજ જાહેર કરવાની માંગણીને ફગાવી દીધી છે. ચૂંટણી પંચે કહ્યું કે, તે મતદારોની ગોપનીયતા અને સુરક્ષા માટે ખતરો છે. પંચના અધિકારીઓએ શનિવારે કહ્યું હતું કે, આવી માંગણીઓ લોકશાહી પ્રક્રિયાના રક્ષણનો દાવો કરી શકે છે, પરંતુ તેમનો વાસ્તવિક હેતુ તેનાથી વિપરીત છે. જનપ્રતિનિધિત્વ અધિનિયમ 1950-1951 અને સુપ્રીમ કોર્ટના નિર્દેશો અનુસાર, આ માંગણી મતદારોના અધિકારોનું ઉલ્લંઘન કરે છે. ફૂટેજ શેર કરવાથી મતદારોની ઓળખ છતી થઈ શકે છે, જેના કારણે મતદાન કરનારા અથવા મતદાન ન કરનારા લોકો દબાણ, ભેદભાવ અથવા ધાકધમકીનો ભોગ બની શકે છે. ઉદાહરણ તરીકે, જો કોઈ પક્ષને બૂથમાં ઓછા મત મળે છે, તો તે CCTV ફૂટેજ દ્વારા મતદારોને ઓળખી શકે છે અને તેમને નિશાન બનાવી શકે છે.

પંચ ફૂટેજ 45 દિવસ માટે રાખે છે, જે ફક્ત આંતરિક ઉપયોગ માટે છે અને ચૂંટણી અરજી દાખલ કરવા માટેના સમયગાળા હેઠળ છે. ચૂંટણી પંચે ચેતવણી આપી હતી કે, ફૂટેજ 45 દિવસથી વધુ રાખવાથી ખોટી માહિતી ફેલાવવા જેવા દુરુપયોગ થઈ શકે છે. જો આ સમયગાળા દરમિયાન કોઈ અરજી દાખલ કરવામાં આવે છે, તો ફૂટેજનો નાશ કરવામાં આવતો નથી અને કોર્ટને ઉપલબ્ધ કરાવવામાં આવે છે. પંચે ક્યારેય મતદાતાઓની ગોપનીયતાને અપરિવર્તનશીલ માનીને આ સિદ્ધાંત સાથે સમાધાન કર્યું નથી, જેમ કે સુપ્રીમ કોર્ટે પણ સમર્થન આપ્યું છે.

આ નિવેદન 2024ની મહારાષ્ટ્ર વિધાનસભા ચૂંટણીમાં સાંજે 5 વાગ્યા પછી ફૂટેજ જાહેર કરવાની વિપક્ષી પક્ષોની માંગના જવાબમાં આવ્યું છે. ડિસેમ્બર 2024માં, સરકારે ચૂંટણી નિયમ 93માં સુધારો કર્યો હતો અને જાહેર નિરીક્ષણમાંથી CCTV અને વેબકાસ્ટિંગ ફૂટેજ પર પ્રતિબંધ મૂક્યો હતો. પંચે રાજ્યોને નિર્દેશ આપ્યો છે કે જો 45 દિવસની અંદર પરિણામને પડકારવામાં ન આવે તો ફૂટેજનો નાશ કરવામાં આવે. પંચે કહ્યું હતું કે, રેકોર્ડિંગ ફરજિયાત નથી, પરંતુ તે આંતરિક વ્યવસ્થાપનનો એક ભાગ છે. ફૂટેજનો ઉપયોગ સોશિયલ મીડિયા પર ખોટી માહિતી ફેલાવવા માટે થઈ શકે છે. આ પરિસ્થિતિએ સમીક્ષાને જરૂરી બનાવી છે. પંચે સ્પષ્ટ કર્યું કે મતદાતાઓની ગોપનીયતા અને સુરક્ષા સર્વોપરી છે.

https://twitter.com/RahulGandhi/status/1936327577246855210

ચૂંટણી પંચના અધિકારીઓની આ ટિપ્પણી રાહુલ ગાંધી માટે આંચકો માનવામાં આવી રહી છે. તાજેતરમાં, તેમણે મહારાષ્ટ્ર વિધાનસભા ચૂંટણી 2024માં ચૂંટણી પંચ પર અનિયમિતતાનો આરોપ લગાવીને પારદર્શિતાની માંગ કરી હતી. તેમણે પંચને તમામ રાજ્યોની તાજેતરની લોકસભા અને વિધાનસભા ચૂંટણીઓની ડિજિટલ, મશીન-રીડેબલ મતદાર યાદીઓ અને મહારાષ્ટ્રના મતદાન મથકો પરથી સાંજે 5 વાગ્યા પછી CCTV ફૂટેજ જાહેર કરવા જણાવ્યું હતું. રાહુલે દાવો કર્યો હતો કે, મતદાર યાદીમાં નકલી મતદારો ઉમેરવામાં આવ્યા હતા અને મતદાન ટકાવારી વધારી દેવામાં આવી હતી, જેને તેમણે મેચ ફિક્સિંગ ગણાવ્યું હતું. તેમણે કહ્યું કે આ લોકશાહી માટે ઝેર છે અને કમિશનની વિશ્વસનીયતા માટે સત્ય બોલવું જરૂરી છે.