ભારત બન્યું વિશ્વની ચોથી સૌથી મોટી અર્થવ્યવસ્થા: જાપાનને પાછળ છોડ્યું

(ઉત્કર્ષ પટેલ)

25 મે 2025ના રોજ ભારતે એક ઐતિહાસિક સિદ્ધિ હાંસલ કરી છે. નીતિ આયોગના સીઈઓ બી.વી.આર. સુબ્રમણ્યમે જાહેરાત કરી કે ભારત હવે વિશ્વની ચોથી સૌથી મોટી અર્થવ્યવસ્થા બની ગયું છે જેણે જાપાનને પાછળ છોડી દીધું છે. ભારતની અર્થવ્યવસ્થા હવે 4 ટ્રિલિયન ડોલરની થઈ ગઈ છે જે એક નોંધપાત્ર સીમાચિહ્ન છે. હવે ફક્ત અમેરિકા, ચીન અને જર્મની જ ભારતથી આગળ છે. આ સમાચારે દેશભરમાં ઉત્સાહનું વાતાવરણ સર્જ્યું છે, અને સોશિયલ મીડિયા પ્લેટફોર્મ X પર પણ આ સિદ્ધિની ખૂબ ચર્ચા થઈ રહી છે.

ભારતની આર્થિક સફર અને આ સિદ્ધિનું મહત્વ:

ભારતે છેલ્લા દાયકામાં પોતાની અર્થવ્યવસ્થાને બમણી કરી છે. 2014માં ભારતનું જીડીપી 2.1 ટ્રિલિયન ડોલર હતું, જે 2024 સુધીમાં 4.3 ટ્રિલિયન ડોલર સુધી પહોંચી ગયું એટલે કે 105%નો વધારો થયો. આ વૃદ્ધિ વૈશ્વિક સરેરાશથી ઘણી વધારે છે. IMFના ડેટા અનુસાર, ભારતની અર્થવ્યવસ્થા સેવા ક્ષેત્ર (54.72%), ઉદ્યોગ (27.62%) અને કૃષિ (17.66%) પર આધારિત છે. બીજી તરફ જાપાન ઘણા વર્ષોથી વૃદ્ધ વસ્તી અને 2011ના ભૂકંપની આર્થિક અસર જેવી માળખાગત સમસ્યાઓનો સામનો કરી રહ્યું છે જેના કારણે તેની વૃદ્ધિ ધીમી પડી ગઈ છે. નીતિ આયોગની 10મી ગવર્નિંગ કાઉન્સિલ બેઠક બાદ સુબ્રમણ્યમે જણાવ્યું હતું કે વૈશ્વિક ભૂ-રાજકીય અને આર્થિક વાતાવરણ ભારત માટે અનુકૂળ છે જે આ સફળતાનું એક મુખ્ય કારણ છે.

સોશિયલ મીડિયા પર પ્રતિક્રિયાઓ:

X પર @epanchjanya દ્વારા આ સમાચાર શેર કરવામાં આવ્યા બાદ અનેક યુઝર્સે પોતાની લાગણીઓ વ્યક્ત કરી. એક યુઝરે લખ્યું "બાબા મહાકાલેશ્વરના આશીર્વાદથી ભારત આગળ વધી રહ્યું છે," અને મહાકાલેશ્વર મંદિરની તસવીર શેર કરી. બીજા યુઝરે IMFનો એક ચાર્ટ શેર કર્યોજેમાં દર્શાવવામાં આવ્યું હતું કે ભારતનું જીડીપી $4,187 બિલિયન છે જ્યારે જાપાનનું $4,186 બિલિયન છે. કેટલાક યુઝર્સે આ સિદ્ધિને "વિકસિત ભારત 2047"ના લક્ષ્ય તરફનું એક મહત્વનું પગલું ગણાવ્યું.

આગળના પડકારો:

જોકે આ સફળતા સાથે કેટલાક પડકારો પણ છે. ભારતમાં સંપત્તિની અસમાનતા એક મોટી સમસ્યા છે જ્યાં ટોચના 1% લોકો પાસે રાષ્ટ્રીય સંપત્તિનો 40.1% હિસ્સો છે. TIMEના એક રિપોર્ટ અનુસાર ભારતમાં આવકની અસમાનતા બ્રિટિશ શાસનના સમય કરતાં પણ વધારે છે. આ ઉપરાંત ભારતની અર્થવ્યવસ્થા હજુ પણ મોટા પાયે અનૌપચારિક ક્ષેત્રો પર નિર્ભર છે જે લાંબા ગાળાની સ્થિરતા માટે પડકાર રૂપ છે. X પર કેટલાક યુઝર્સે આ ચિંતા વ્યક્ત કરી કે જો 80 કરોડ લોકો હજુ પણ મફત રાશન પર નિર્ભર છે તો આવી અર્થવ્યવસ્થાનો શું અર્થ છે? પ્રતિ વ્યક્તિ આવકની દ્રષ્ટિએ ભારત 194 દેશોમાં 143મા સ્થાને છે જે દર્શાવે છે કે આર્થિક વિકાસના ફળ સમાન રીતે વહેંચાયા નથી.

ભવિષ્યની દિશા:

આ સિદ્ધિ ભારત માટે ગૌરવની ક્ષણ છે પરંતુ આગળનો માર્ગ પડકારોથી ભરેલો છે. ભારતે અસમાનતા ઘટાડવા, શિક્ષણ અને આરોગ્ય વ્યવસ્થામાં સુધારો કરવા અને યુવા પેઢીને સંસ્કારી બનાવવા પર ધ્યાન આપવું પડશે. જો આ મુદ્દાઓને ઉકેલવામાં આવે તો ભારત 2027 સુધીમાં જર્મનીને પાછળ છોડીને ત્રીજી સૌથી મોટી અર્થવ્યવસ્થા બનવાની સંભાવના ધરાવે છે જેવું કે બાર્કલેઝ રિસર્ચે અનુમાન લગાવ્યું છે. આ સમાચાર ભારતના વિકાસની ગાથાને નવી દિશા આપે છે જે આગળ જતાં વધુ મજબૂત થવાની આશા જગાવે છે.

(લેખક એક પ્રતિષ્ઠિત ઉદ્યોગપતિ અને સમાજસેવક છે.)