ગુજરાતના રાજકારણમાં મુસ્લિમ યુવા નેતૃત્વનો અભાવ છે એ એક વાસ્તવિકતા છે. ગુજરાતના રાજકીય ક્ષેત્રે મુસ્લિમ યુવા નેતૃત્વનો અભાવ એ એક જટિલ અને બહુપરિબળીય મુદ્દો છે. રાજ્યની રાજનીતિમાં ભારતીય જનતા પાર્ટી (ભાજપ), કોંગ્રેસ અને આમ આદમી પાર્ટી જેવા મુખ્ય પક્ષોનું વર્ચસ્વ રહ્યું છે, પરંતુ મુસ્લિમ સમુદાયના યુવા નેતાઓનું પ્રતિનિધિત્વ નજીવું રહ્યું છે. આનાં કેટલાંક કારણો સામાજિક, રાજનીતિક અને ઐતિહાસિક સંદર્ભોમાં જોવા મળે છે.
પહેલું કે ગુજરાતના રાજકારણમાં ધ્રુવીકરણની ભૂમિકા મહત્ત્વની છે. 2002ના ગોધરા કાંડ અને ત્યારબાદના હિંસક ઘટનાક્રમે રાજ્યના રાજકીય વાતાવરણમાં હિન્દુ-મુસ્લિમ વચ્ચેનું અંતર વધાર્યું. આના પરિણામે ઘણા રાજકીય પક્ષો મુસ્લિમ ઉમેદવારોને ટિકિટ આપવામાં સંકોચ કરે છે કારણ કે તેઓ મતદારોના ધ્રુવીકરણની અસરથી ડરે છે. આ વિષય ખાસ કરીને યુવા નેતાઓ માટે અવરોધરૂપ બને છે કેમ કે પક્ષો અનુભવી અને જાણીતા ચહેરાઓને પ્રાધાન્ય આપે છે.
બીજું કે મુસ્લિમ સમુદાયમાં શિક્ષણ અને આર્થિક સશક્તીકરણનું પ્રમાણ ખાસ કરીને યુવાનોમાં અન્ય સમુદાયોની સરખામણીએ ઓછું છે. આના કારણે રાજકીય પક્ષોમાં નેતૃત્વની ભૂમિકા ભજવવા માટે જરૂરી આત્મવિશ્વાસ અને સંસાધનોનો અભાવ રહે છે. યુવા મુસ્લિમોમાં રાજકીય જાગૃતિ હોવા છતાં તેમની પાસે રાજકીય પ્લેટફોર્મ પર આગળ આવવા માટે જરૂરી આર્થિક અને સામાજિક પીઠબળની ખોટ જોવા મળે છે.
ત્રીજું એ કે રાજકીય પક્ષોની આંતરિક બાબતો પણ એક કારણ છે. મુખ્ય પક્ષોમાં નેતૃત્વની તકો મોટે ભાગે પ્રભાવશાળી જાતિ જૂથો અને સ્થાપિત નેતાઓના હાથમાં રહે છે. મુસ્લિમ યુવાનોને પક્ષની અંદર ઉચ્ચ હોદ્દાઓ સુધી પહોંચવા માટે મર્યાદિત તકો મળે છે. ઉદાહરણ તરીકે 2022ની વિધાનસભા ચૂંટણીમાં મુખ્ય પક્ષોએ મુસ્લિમ ઉમેદવારોને નજીવી ટિકિટો આપી અને યુવા મુસ્લિમ નેતાઓ તો લગભગ ગેરહાજર જ રહ્યા.
આ ઉપરાંત રૂઢિચુસ્ત વલણો પણ યુવા મુસ્લિમોને રાજકારણમાં પ્રવેશતા અટકાવે છે. ઘણા યુવાનો રાજકીય હિંસા કે સામાજિક બહિષ્કારના ભયથી દૂર રહેવાનું પસંદ કરે છે. જોકે શિક્ષણ અને સોશિયલ મીડિયાના વધતા પ્રભાવથી યુવા મુસ્લિમોમાં રાજકીય જાગૃતિ વધી રહી છે જે ભવિષ્યમાં આ અભાવને ઘટાડી શકે છે.
આ સમસ્યાનો ઉકેલ લાવવા માટે રાજકીય પક્ષોએ મુસ્લિમ યુવાનોને સક્રિયપણે પ્રોત્સાહન આપવું જોઈએ. શિક્ષણ અને નેતૃત્વની તકો વધારવી જોઈએ અને સમાજમાં ભાઈચારાના વાતાવરણનું નિર્માણ કરવું જોઈએ.
15.jpg)
8.jpg)
15.jpg)
