પિતૃ પક્ષ દરમિયાન શ્રાદ્ધ કરતી વખતે 5 જગ્યાએ ભોજનનો ભાગ કાઢવામાં આવે છે, જેને પંચબલિ કહેવામાં આવે છે. પહેલી બલિ ગાય માટે, બીજી કૂતરા માટે, ત્રીજી કાગડા માટે, ચોથી દેવતાઓ માટે અને પાંચમી કીડીઓ માટે કાઢવામાં આવે છે. બલિની આ પ્રક્રિયામાં, કાગડાઓની ખાસ શોધ કરવામાં આવે છે. યમરાજનું પ્રતિક ગણાતા કાગડાઓને લઈને માન્યતા છે કે શ્રાદ્ધના દિવસે બહાર કાઢવામાં આવેલા ભોગને ખાઈને કાગડો સંતુષ્ટ થાય છે, તો પૂર્વજો પણ ખુશ થાય છે. ચાલો પૂર્વજો અને કાગડાના કનેક્શન બાબતે વિગતવાર જાણીએ.
કાગડા વિના શ્રાદ્ધ કેમ અધૂરા છે?
શ્રી લાલ બહાદુર શાસ્ત્રી રાષ્ટ્રીય સંસ્કૃત યુનિવર્સિટીના પુરોહિત વિભાગના પ્રોફેસર રામરાજ ઉપાધ્યાયના મતે, હિન્દુ ધર્મમાં કાગડાને શ્રાદ્ધભક્ષી કહેવામાં આવ્યો છે. શ્રાદ્ધની દૃષ્ટિએ તેને એક ખાસ પક્ષી માનવામાં આવે છે. સનાતન પરંપરામાં શ્રાદ્ધના ભોજનનો અધિકાર જે લોકોને આપવામાં આવ્યો છે, તેમાં કાગડો મુખ્ય છે કારણ કે તેને પિતૃ માનવામાં આવે છે. કાગબલિ વિના પિતૃઓ માટે કરવામાં આવેલા શ્રાદ્ધ અધૂરા હોય છે.
આ જ કારણ છે કે એક સમયમાં શ્રાદ્ધનું ભોજન કરાવ્યા બાદ બાકી બચેલું ભોજન એવી જગ્યાએ ફેંકી દેતા હતા જ્યાં કાગડા, કૂતરા વગેરે 2 દિવસ સુધી ખાતા હતા. ત્યારબાદ તે જગ્યા સાફ કરવામાં આવતી હતી. પ્રોફેસર રામરાજ ઉપાધ્યાયના મતે પૌરાણિક કથાઓમાં કાગ ભૂસુંડીનું કાગડાનું સ્વરૂપ હતું. એવું માનવામાં આવે છે કે એક વખત બ્રહ્માજીએ તેમને પોતાનું કાળું સ્વરૂપ બદલવા કહ્યું હતું, પરંતુ તેમણે બ્રહ્માજીની વિનંતીને આદરપૂર્વક નકારતા કહ્યું હતું કે તેઓ પોતાના સ્વરૂપથી સંતુષ્ટ છે.
કાગડાને લઈને શું કહે છે શકુન શાસ્ત્ર?
જો પિતૃ પક્ષ દરમિયાન કાગડો તમારા ઘરમાં આવીને વારંવાર અવાજ કરે તો તેને પિતૃઓ દ્વારા મોકલવામાં આવેલ સંકેત માનવામાં આવે છે.
જો કાગડો વહેલી સવારે ઘરના પેરપેટ, બાલકની અથવા દરવાજા પર બોલે છે, તો તેને અતિથિના આગમનનો સંકેત માનવામાં આવે છે.
ઘરની ઉત્તર દિશામાં કાગડાનું વારંવાર બોલવું એ જલદી ધન પ્રાપ્તિનો સંકેત માનવામાં આવે છે. જો અચાનક તમારી આસપાસ ઘણા બધા કાગડા ભેગા થવા લાગે, તો તે ભવિષ્યમાં તમારા જીવનમાં મોટા પરિવર્તનનો સંકેત આપે છે.
જો રસ્તામાં કોઈ કાગડો તેની ચાંચમાં રોટલી, માંસનો ટુકડો અથવા કાપડનો ટુકડો લઈને જોવા મળે તો તે તમારી બહુપ્રતિક્ષિત ઇચ્છા પૂર્ણ થવાની નિશાની માનવામાં આવે છે.
15.jpg)
