ભારત અને અમેરિકા વચ્ચે વેપારમાં મોટા પરિવર્તનની શક્યતા વધી રહી છે. બંને દેશો વચ્ચે ટેરિફ એટલે કે આયાત ડ્યુટી ઘટાડવા અંગે વાતચીત ચાલી રહી છે. નવા વેપાર કરાર પછી, જો અમેરિકાથી આવતા અમુક માલ પરની આયાત જકાત ઘટાડવામાં આવે, તો ભારતીય બજારમાં આ ઉત્પાદનો પહેલા કરતા સસ્તા થઈ શકે છે. આના દ્વારા લોકોને સસ્તા અમેરિકન માલ મળી શકે છે. પરંતુ તેની ઊંડી અસર ઘણા ક્ષેત્રો પર પણ જોઈ શકાય છે. હકીકતમાં, ભારતમાં અમેરિકન માલ પર લાદવામાં આવેલી આયાત જકાત ઘણીવાર વિવાદનું કારણ બની છે. અમેરિકા લાંબા સમયથી ભારતને તેની આયાત જકાત ઘટાડવા માટે કહી રહ્યું છે, જેથી અમેરિકન કંપનીઓને ફાયદો થઈ શકે. બંને દેશો વચ્ચે ચાલી રહેલી વેપાર વાટાઘાટો પછી કોઈ ખાસ ઉત્પાદનો પર આયાત ડ્યુટી ઘટાડવાની શક્યતા છે.
અમેરિકા અને ભારત વચ્ચે ચાલી રહેલ ટેરિફ યુદ્ધ હવે એક નવા વળાંક પર પહોંચી ગયું છે. અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે ભારત પર પારસ્પરિક ટેરિફ લાદવાની વાત કરી છે, એટલે કે જો ભારત અમેરિકન માલ પર વધુ ટેક્સ લાદશે, તો અમેરિકા પણ ભારતીય માલ પર એટલો જ ટેક્સ લાદશે. હાલમાં, ભારતમાં અમેરિકન માલ પર આયાત ડ્યુટી 110 ટકા સુધી છે. ટ્રમ્પ ઇચ્છે છે કે ભારત આ ટેક્સ ઘટાડે, ત્યારપછી કેટલાક અમેરિકન ઉત્પાદનો પર ડ્યુટી ઘટાડવાનો વિચાર કરવામાં આવી રહ્યો છે. જો આવું થાય, તો દેશમાં ઘણી અમેરિકન વસ્તુઓ સસ્તી થઈ શકે છે.
ભારત જે ઉત્પાદનો પર આયાત ડ્યુટી ઘટાડી શકે છે તેમાં ઇલેક્ટ્રોનિક ગેજેટ્સ, સ્ટીલ, એન્જિન, ટાયર, સ્પેરપાર્ટ્સ, તબીબી ઉપકરણો, બદામ, અખરોટ, વાઇન વગેરે જેવી કેટલીક ખાદ્ય ચીજોનો સમાવેશ થઈ શકે છે.
જો આવું થાય, તો ભારતમાં iPhones, લેપટોપ, સ્માર્ટવોચ, કારના સ્પેરપાર્ટ્સ અને આરોગ્યસંભાળ સંબંધિત ઉત્પાદનો પહેલા કરતા સસ્તા થઈ શકે છે. આ ઉપરાંત, હાર્લી ડેવિડસન જેવી મોંઘી મોટરસાયકલ પણ ભારતમાં ઓછી કિંમતે ઉપલબ્ધ થશે. ઇલેક્ટ્રોનિક્સ ક્ષેત્રમાં, એપલ, ડેલ અને હેવલેટ-પેકાર્ડ જેવી અમેરિકન કંપનીઓના ઉત્પાદનો સસ્તા થઈ શકે છે.
અહીં ચીઝ અને માખણ જેવા ડેરી ઉત્પાદનોના ભાવ પણ ઘટશે. જો આ ઉત્પાદનો સસ્તા થશે તો સામાન્ય ગ્રાહકોને રાહત મળશે અને ભારતીય બજારમાં તેનો ઉપયોગ વધી શકે છે.
અમેરિકન માલ પર આયાત ડ્યુટીમાં ઘટાડો થવાથી ભારતીય ઉદ્યોગો પર પણ અસર પડી શકે છે. જો ઇલેક્ટ્રોનિક વસ્તુઓ સસ્તી થશે તો ભારતીય કંપનીઓ માટે સ્પર્ધા વધી શકે છે, કારણ કે વિદેશી બ્રાન્ડ્સને આમાં ફાયદો થશે. તેવી જ રીતે, જો ઓટો પાર્ટ્સ સસ્તા થશે તો ભારતીય ઓટોમોબાઈલ ઉત્પાદક કંપનીઓને નુકસાન થઈ શકે છે. આ ઉપરાંત ફાર્મા ક્ષેત્ર અને ડેરી ઉદ્યોગ પર પણ દબાણ વધશે. પરંતુ જો સરકાર યોગ્ય સંતુલન બનાવે છે, તો ભારતીય ગ્રાહકોને ફાયદો થવાની સાથે, સ્થાનિક ઉદ્યોગને નુકસાનથી પણ બચાવી શકાય છે.
એટલું જ નહીં, ભારત અને અમેરિકા વચ્ચેના સંબંધોમાં સુધારો થવા ઉપરાંત, બંને દેશો વચ્ચે વેપાર પણ વધશે. ભારત અને અમેરિકા વચ્ચે છેલ્લા કેટલાક વર્ષોથી ટેરિફ યુદ્ધ ચાલી રહ્યું છે. અમેરિકાએ ભારતીય સ્ટીલ અને એલ્યુમિનિયમ પર વધારાનો ટેરિફ લાદ્યો હતો, જેના જવાબમાં ભારતે પણ અમેરિકન માલ પર આયાત ડ્યુટી વધારી દીધી હતી. આનાથી બંને દેશો વચ્ચેના વ્યાપારિક સંબંધોમાં તણાવ પેદા થયો.
સરકાર હાલમાં આ મુદ્દા પર ઊંડાણપૂર્વક વિચાર-વિમર્શ કરી રહી છે. ભારત ઇચ્છે છે કે અમેરિકા પણ તેના બજારમાં ભારતીય ઉત્પાદનોને વધુ જગ્યા આપે અને ત્યાં નિકાસ વધે. સરકાર એ સુનિશ્ચિત કરવાનો પ્રયાસ કરશે કે, ભારતીય ઉદ્યોગને કોઈ નુકસાન ન થાય અને ગ્રાહકોને પણ રાહત મળે. આવી સ્થિતિમાં, જો બંને દેશો વચ્ચે યોગ્ય કરાર થાય, તો આગામી દિવસોમાં ભારતીય બજારમાં સસ્તા અમેરિકન ઉત્પાદનો જોવા મળી શકે છે. આ સમગ્ર મામલામાં ભારત સરકારની ભૂમિકા મહત્વપૂર્ણ રહેશે.
ભારતીય ઉદ્યોગોને ટેકો આપવા માટે સરકારે પગલાં લેવા પડશે, જેથી તેઓ અમેરિકન કંપનીઓ સાથે સ્પર્ધા કરી શકે. જ્યારે, ગ્રાહકો સસ્તા ઉત્પાદનો મેળવીને તેમના ખર્ચમાં ઘટાડો કરી શકે છે, જે મોંઘવારીના આ યુગમાં રાહતની વાત હશે. ઉપરાંત, ભારત અને અમેરિકા વચ્ચેના વેપાર સંબંધોમાં સુધારો થવાની અપેક્ષા છે, જે બંને દેશો માટે ફાયદાકારક સાબિત થઈ શકે છે.
-copy37.jpg)
