INDIA ગ્રુપના નેતા પદ માટેની લડાઈનો 'અંત'! જાણો હવે રાહુલ ગાંધી માટે આગળનું લક્ષ્ય શું છે

સામાન્ય ચૂંટણીઓ પછી રાહુલ ગાંધી લોકસભામાં વિપક્ષના નેતા બન્યા, પરંતુ પ્રશ્નો ઉભા થવાનું બંધ થયું નહીં. મહારાષ્ટ્ર ચૂંટણીમાં કોંગ્રેસની હાર પછી, CM મમતા બેનર્જીએ રાહુલ ગાંધીની નેતૃત્વ ક્ષમતા પર સવાલ ઉઠાવ્યા. અને લાલુ યાદવથી લઈને શરદ પવાર સુધી, ઘણા વિપક્ષી નેતાઓ એક પછી એક CM મમતા બેનર્જીની પાછળ ઉભા રહેવા લાગ્યા, પરંતુ હવે ઘણું બધું બદલાઈ ગયું છે.

SIR એટલે કે બિહારમાં સ્પેશિયલ ઇન્ટેન્સિવ રિવ્યૂના આધારે, રાહુલ ગાંધીએ BJP, PM નરેન્દ્ર મોદી અને ચૂંટણી પંચ પર હુમલો કર્યો. શરૂઆતથી જ, તેઓ મહારાષ્ટ્રમાં મત ચોરી અને કર્ણાટકમાં કોંગ્રેસના કેસ સ્ટડીને પ્રાથમિકતા આપી રહ્યા હતા, પરંતુ બિહારમાં આગામી વિધાનસભા ચૂંટણીઓને ધ્યાનમાં રાખીને, તેઓ તેજસ્વી યાદવ સાથે મતદાર અધિકાર યાત્રા પર નીકળી પડ્યા, તે પહેલાથી જ સ્પષ્ટ હતું કે, જો રાહુલ ગાંધી SIR જેવો સામાન્ય હિતનો મુદ્દો ઉઠાવે છે, તો સમગ્ર વિપક્ષ તેમને ટેકો આપી શકે છે.

SIRના મુદ્દા પર રાહુલ ગાંધીને આમ આદમી પાર્ટી તરફથી બહારથી ટેકો મળવા લાગ્યો, પરંતુ અચાનક અરવિંદ કેજરીવાલે તેમની રણનીતિ બદલી નાખી છે. હવે, તેઓ નેશનલ હેરાલ્ડ કેસમાં ગાંધી પરિવારના કોઈ સભ્યની ધરપકડ ન થવા પર BJPની ઉપર સમાધાનનો આરોપ લગાવવા લાગ્યા છે. જ્યારે, સંજય સિંહ અત્યાર સુધીની બધી બેઠકો પછી કહેતા હતા કે, INDIA બ્લોકની બહાર હોવા છતાં, મુદ્દાઓ પર સમર્થન ચાલુ રહેશે.

જો આપણે આમ જોવા જોઈએ તો, રાહુલ ગાંધી વિપક્ષના નિર્વિવાદ નેતા બની રહ્યા છે. હવે, લોકો MOTNના સર્વેમાં પણ આ જ અભિપ્રાય આપી રહ્યા છે. ન તો વિપક્ષી છાવણીમાં, ન તો કોંગ્રેસમાં, કોઈ નેતા રાહુલ ગાંધી સામે ટકી શકે એમ નથી.

બાકીના વિપક્ષી નેતાઓ આમ પણ રાહુલ ગાંધીની નજીક ક્યાંય જોવા નથી મળતા, જેમ બાકીના નેતાઓ PM પદ માટે નરેન્દ્ર મોદીની નજીક ક્યાંય નથી. ભલે તે BJPના નેતાઓ હોય કે પછી વિરોધ છાવણીના રાહુલ ગાંધી પણ કેમ ન હોય, જો આપણે PM નરેન્દ્ર મોદીના અનુગામીઓના નામ જોવા જઈએ તો કોઈ BJPના નેતાઓની નજીક દેખાય છે, તો તે ફક્ત રાહુલ ગાંધી જ છે, સમસ્યા એ છે કે આ રાહુલ ગાંધીની તાકાત પણ છે, અને આ તેમની સૌથી મોટી નબળાઈ પણ સાબિત થઈ રહી છે.

લોકો વિવિધ મીડિયા ચેનલો દ્વારા હાથ ધરવામાં આવેલા મૂડ ઓફ ધ નેશન સર્વેમાં રાહુલ ગાંધીના પ્રદર્શનને પસંદ કરી રહ્યા છે. સર્વેમાં સામેલ 50 ટકા લોકો માને છે કે, રાહુલ ગાંધી ખૂબ જ સારું કામ કરી રહ્યા છે, અને આમાં વિપક્ષી ગઠબંધન INDIA બ્લોકના નેતા તરીકેનું તેમનું કાર્ય પણ શામેલ છે.

આ પ્રશાંત કિશોર અને BJPના નેતાઓ દ્વારા રાહુલ ગાંધી વિશે રજૂ કરાયેલા વર્ણનનો વિરોધ પણ કરે છે. રાજકીય વિરોધમાં લોકોનું સમર્થન આપવું અને સર્વેમાં પોતાના મનની વાત કહેવી એ ચોક્કસપણે થોડી અલગ વાત તો છે. પ્રશાંત કિશોર સતત કોંગ્રેસને બિહારમાં મહાગઠબંધનનું નેતૃત્વ કરી રહેલા RJDના કઠપૂતળી ગણાવી રહ્યા છે, પરંતુ સર્વેમાં સામેલ લોકોના મંતવ્યએ પ્રશાંત કિશોરના દાવાને નકારી કાઢ્યો છે. વિવિધ મીડિયા ચેનલોએ સાથે મળીને 'મૂડ ઓફ ધ નેશન' સર્વે હાથ ધર્યો છે, જેમાં સેમ્પલ સાઈઝ 2,06,826 હતી. 1 જુલાઈ, 2025 થી 14 ઓગસ્ટ, 2025 વચ્ચે કરવામાં આવેલા સર્વે દરમિયાન, PM નરેન્દ્ર મોદીના ઉત્તરાધિકારીથી લઈને વિપક્ષી શિબિરના નેતૃત્વ સુધીની દરેક બાબત પર લોકોના મંતવ્યો લેવામાં આવ્યા હતા.

સર્વેમાં લોકોને રાહુલ ગાંધી અને CM મમતા બેનર્જી, અખિલેશ યાદવ, અરવિંદ કેજરીવાલ અને પ્રિયંકા ગાંધી સાથે INDIA બ્લોકના નેતૃત્વ વિશે પૂછવામાં આવ્યું હતું. સર્વેમાં સામેલ 28 ટકા લોકોએ કહ્યું કે, INDIA બ્લોકના નેતા તરીકે રાહુલ ગાંધી તેમની પહેલી પસંદગી છે. ખાસ વાત એ હતી કે, લોકોની પસંદગીના સંદર્ભમાં બીજો કોઈ નેતા બે આંકડાને સ્પર્શી પણ શક્યો નથી. સર્વેમાં 8 ટકા લોકો CM મમતા બેનર્જી, 7 ટકા અખિલેશ યાદવ, 6 ટકા અરવિંદ કેજરીવાલ અને 4 ટકા પ્રિયંકા ગાંધીને INDIA બ્લોકના નેતૃત્વ માટે પસંદ કરી રહ્યા છે.

લોકોએ રાહુલ ગાંધીના નેતૃત્વ વિશે પણ અલગ અલગ મંતવ્યો આપ્યા છે. 28 ટકા લોકો રાહુલ ગાંધીના કાર્યને 'ખૂબ સારું', 22 ટકા લોકો 'સારું', 16 ટકા લોકો 'સરેરાશ', 15 ટકા 'ખરાબ' અને 12 ટકા 'ખૂબ ખરાબ' કહી રહ્યા છે.

લોકોએ રાહુલ ગાંધી તેમજ મુખ્ય વિપક્ષી પાર્ટી તરીકે કોંગ્રેસના પ્રદર્શનની પ્રશંસા કરી છે. વિપક્ષના નેતૃત્વની સાથે સાથે, કોંગ્રેસના નેતૃત્વના મામલે પણ રાહુલ ગાંધી પહેલી પસંદગી બન્યા છે. સંગઠન ચૂંટણી જીતીને કોંગ્રેસ અધ્યક્ષ બનેલા મલ્લિકાર્જુન ખડગે પણ આ સ્તરે ત્રીજા સ્થાને હોવાનું જાણવા મળ્યું છે.

રાહુલ ગાંધી કોંગ્રેસના પ્રમુખ રહી ચુક્યા છે, પરંતુ હાલમાં તેઓ માત્ર સાંસદ અને કારોબારીના સભ્ય છે. પરંતુ, 38 ટકા લોકો રાહુલ ગાંધીને કોંગ્રેસના નેતૃત્વ માટે પોતાની પહેલી પસંદગી ગણાવી રહ્યા છે. ગાંધી પરિવારની બહાર અને મલ્લિકાર્જુન ખડગેને પાછળ છોડીએ તો, સચિન પાયલટને 16 ટકા લોકો પસંદ કરે છે. આવા બળવાખોર વલણ છતાં, શશી થરૂરને 8 ટકા, P. ચિદમ્બરમને 7 ટકા અને અશોક ગેહલોત, જે રાષ્ટ્રપતિ પદ માટે ગાંધી પરિવારની પહેલી પસંદગી હતા, તેઓ સર્વેમાં સમાવિષ્ટ ફક્ત 6 ટકા લોકોની પસંદગી બન્યા.

2019થી, એક ધારણા પણ બનવા લાગી છે કે, જ્યારે લોકો પૂરા દિલથી BJP અને PM નરેન્દ્ર મોદીને ટેકો અને વિશ્વાસ આપી રહ્યા છે, તો પછી દેશમાં વિરોધ પક્ષની જરૂર જ શું છે? સર્વેમાં એક પ્રશ્ન હતો કે, શું વિપક્ષી ગઠબંધન INDIA બ્લોક રહેવું જોઈએ કે નહીં? અત્રે ઉલ્લેખનીય છે કે 63 ટકા લોકોએ આ પ્રશ્નનો હકારાત્મક જવાબ આપ્યો છે. ફેબ્રુઆરી 2025માં આવા લોકોની સંખ્યા થોડી વધારે હતી. 65 ટકા. જોકે, હજુ પણ 25 ટકા લોકો એવા છે, જે આવા કોઈપણ વિપક્ષી ગઠબંધનને નકામું માને છે.

MOTN સર્વેમાં એક પ્રશ્ન એ હતો કે, PM નરેન્દ્ર મોદી પછી PM પદ માટે દાવેદાર કોણ છે? આ બાબતમાં બે બાબતો જાણવાનો પ્રયાસ કરવામાં આવ્યો હતો. BJPની અંદરથી દાવેદાર કોણ છે અને વિપક્ષી છાવણીમાંથી પ્રિય નેતા કોણ છે?

PM પદના દાવેદારો વિશેના પ્રશ્નના રસપ્રદ જવાબો મળ્યા છે, અને સર્વેમાં સામેલ લોકોના જવાબો પરથી જાણવા મળે છે કે રાહુલ ગાંધી સિવાય, વિપક્ષી છાવણીમાંથી કોઈ નેતા ટકી શકતો નથી. PM પદ માટે PM નરેન્દ્ર મોદી હજુ પણ લોકોના સૌથી પ્રિય નેતા બની રહેલા છે, પરંતુ વિપક્ષી છાવણીમાંથી પહેલી પસંદગી રાહુલ ગાંધી છે, જે BJPમાં PM પદ માટે ઘણા દાવેદારોને તીવ્ર સ્પર્ધા આપી રહ્યા છે અને કેટલાકને પાછળ છોડી રહ્યા છે.

સર્વેમાં સામેલ અડધાથી વધુ લોકો એટલે કે 52 ટકા લોકોની પસંદગી PM નરેન્દ્ર મોદી હોવાનું જાણવા મળ્યું છે, જ્યારે માત્ર 25 ટકા લોકો રાહુલ ગાંધીને દેશના PM તરીકે જોવા માંગે છે. રાહુલ ગાંધીની સરખામણીમાં 28 ટકા લોકો કેન્દ્રીય ગૃહમંત્રી અમિત શાહ અને 26 ટકા લોકો ઉત્તર પ્રદેશના CM યોગી આદિત્યનાથને આગામી PM તરીકે ઇચ્છે છે ત્યારે આ સ્પર્ધા વધુ રસપ્રદ લાગે છે.

SIR અને મત ચોરીના મુદ્દા પર PM નરેન્દ્ર મોદી અત્યંત આક્રમક લાગે છે. રાહુલ ગાંધી હાલમાં બિહારમાં મતદાર અધિકાર યાત્રા કરી રહ્યા છે. તેઓ તેજસ્વી યાદવ અને INDIA બ્લોકના નેતાઓ સાથે આ યાત્રા કરી રહ્યા છે, પરંતુ રાહુલ ગાંધીને ભારત જોડો યાત્રા અને ન્યાય યાત્રા જેટલો જ ફાયદો મળી રહ્યો છે. એ અલગ વાત છે કે, મતદાર અધિકાર યાત્રામાં PM નરેન્દ્ર મોદી પરના તેમના નિવેદનો બેધારી તલવાર જેવા લાગે છે.

બિહારમાં શરૂ થયેલી મતદાર અધિકાર યાત્રા દેશના અન્ય ભાગોમાં પણ થઈ શકે છે. આવતા વર્ષે કેરળ, તમિલનાડુ અને પશ્ચિમ બંગાળમાં પણ વિધાનસભાની ચૂંટણીઓ યોજાવાની છે, અને પ્રશ્ન એ છે કે, શું રાહુલ ગાંધી પશ્ચિમ બંગાળમાં પણ આવી યાત્રા કરશે?