શું હવે છોકરીઓ જ જન્મ લેશે, છોકરાઓ નહીં? Y રંગસૂત્ર ગાયબ થઈ રહ્યું છે!

સ્ત્રીના ગર્ભાશયમાં ઉછરી રહેલા ગર્ભનું લિંગ, એટલે કે તે છોકરો હશે કે છોકરી, તેના માતાપિતાના રંગસૂત્રો પર આધાર રાખે છે. ખરેખર, સ્ત્રીના શરીરમાં બે X રંગસૂત્રો હોય છે અને પુરુષના શરીરમાં એક X અને એક Y રંગસૂત્ર હોય છે. જ્યારે સ્ત્રી અને પુરુષના XX રંગસૂત્રો મળે છે, ત્યારે ગર્ભ છોકરી બને છે અને જ્યારે XY રંગસૂત્રો મળે છે, ત્યારે છોકરો જન્મે છે. એટલે કે છોકરો જન્મવા માટે Y રંગસૂત્ર હોવું જરૂરી છે. જો પુરુષોના Y રંગસૂત્રનો નાશ થશે તો છોકરાઓ જન્મશે નહીં, માત્ર છોકરીઓ જ જન્મશે અને પછી મનુષ્ય બચશે નહીં. એક નવા સંશોધનમાં પણ આવો જ ખતરો વ્યક્ત કરવામાં આવ્યો છે, જે કહે છે કે, Y રંગસૂત્રો ઘટી રહ્યા છે.

સાયન્સ એલર્ટના રિપોર્ટ અનુસાર રિસર્ચ કહે છે કે માનવ Y ક્રોમોઝોમ ઘટી રહ્યું છે અને ભવિષ્યમાં તે સંપૂર્ણપણે ગાયબ થઈ શકે છે. જો કે, તેનો અંત આવતા લાખો વર્ષ લાગશે. જો મનુષ્ય Yના વિકલ્પ તરીકે નવું જનીન વિકસાવવામાં સક્ષમ ન હોય અને Y રંગસૂત્રનો ઘટાડો ચાલુ રહે તો પૃથ્વી પરથી જીવન અદૃશ્ય થઈ શકે છે. પ્રોસીડિંગ્સ ઓફ ધ નેશનલ એકેડેમી ઓફ સાયન્સમાં 2022માં પ્રકાશિત થયેલા એક સંશોધન પેપર દ્વારા નવા જનીન વિકસાવવાની આશા જાગી છે. તે વર્ણવે છે કે, કેવી રીતે કાંટાવાળા ઉંદરે એક નવું નર-નિર્ધારક જનીન વિકસાવ્યું છે. આ એક વૈકલ્પિક શક્યતા તરફ નિર્દેશ કરે છે, જે કહે છે કે મનુષ્ય નવા લિંગ-નિર્ધારિત જનીનનો વિકાસ કરી શકે છે. જો કે, તે બહુ સીધું નથી અને તેનો વિકાસ પણ ઘણા જોખમો સાથે આવશે. તેનો અર્થ એ કે, હવે તેને વિકલ્પ તરીકે ધ્યાનમાં લેવું ખૂબ જ વહેલું છે.

સ્ત્રીઓ અને પુરુષોમાં એક X અને એક Y રંગસૂત્ર હોય છે. Xમાં લગભગ 900 જનીનો છે, જ્યારે Y પાસે લગભગ 55 જનીનો અને ઘણા બધા બિન-કોડિંગ DNA છે. Y રંગસૂત્ર એક પંચ પેક કરે છે, કારણ કે તેમાં એક મહત્વપૂર્ણ જનીન હોય છે જે ગર્ભમાં પુરુષ વિકાસની શરૂઆત કરે છે. આ મુખ્ય જનીન ગર્ભધારણના 12 અઠવાડિયા પછી અન્ય જનીનો પર સ્વિચ કરે છે. તે ગર્ભમાં પુરૂષ હોર્મોન્સ ઉત્પન્ન કરે છે, જે સુનિશ્ચિત કરે છે કે, બાળકનો વિકાસ છોકરા તરીકે થાય છે.

સંશોધન કહે છે કે, બે રંગસૂત્રો વચ્ચે અસમાનતા વધી રહી છે. છેલ્લા 166 મિલિયન વર્ષોમાં Y રંગસૂત્રે 900-55 સક્રિય જનીનો ગુમાવ્યા છે. આ પ્રતિ મિલિયન વર્ષમાં પાંચ જનીનોની ખોટ છે. આ દરે છેલ્લા 55 જનીનો 11 મિલિયન વર્ષોમાં ખોવાઈ જશે. Y રંગસૂત્રના ઘટાડાથી વૈજ્ઞાનિકો ચિંતામાં પડી ગયા છે.

Y રંગસૂત્રના ઘટાડાની ચિંતા વચ્ચે વૈજ્ઞાનિકોને એવા બે ઉંદર વંશ દ્વારા રાહત આપવામાં આવી છે, જે Y રંગસૂત્ર ગુમાવ્યા પછી પણ જીવંત છે. પૂર્વીય યુરોપ અને જાપાનના કાંટાદાર ઉંદરોમાં, એવી પ્રજાતિઓ છે જેમના રંગસૂત્રો અને SRY સંપૂર્ણપણે અદૃશ્ય થઈ ગયા છે. આવી જાતિઓમાં X રંગસૂત્ર બંને જાતિઓ માટે કાર્ય કરે છે. જો કે, તે સ્પષ્ટ નથી કે આ જનીનો વિના સેક્સ કેવી રીતે નક્કી કરે છે.

સંશોધનમાં, કુરોઇવાની ટીમ કહે છે કે, માનવ Y રંગસૂત્રના અદ્રશ્ય થવાથી આપણા ભવિષ્ય વિશે અટકળોને વેગ મળ્યો છે. તે પણ શક્ય છે કે, આજથી 11 મિલિયન વર્ષો પછી પૃથ્વી પર કોઈ માનવી નહીં હોય. આ એટલા માટે છે કારણ કે, પ્રજનન માટે શુક્રાણુની જરૂર છે. તેનો અર્થ એ કે આ માટે પુરુષોનું હોવું જરૂરી છે. તે સ્પષ્ટ છે કે Y રંગસૂત્રનો અંત માનવ જાતિના લુપ્ત થવાની શરૂઆત કરી શકે છે.