ટ્રેન અકસ્માતને કારણે ચર્ચામાં આવેલું બાલાસોર મિસાઇલો માટે પણ જાણીતું છે

ઓડિશાના બાલાસોર જિલ્લામાં 3 ટ્રેન અથડાવવાની જે દુર્ઘટના બની છે તેને કારણે આખા દેશમાં શોકનો માહોલ છે. લોકો મૃતકોની ભીડમાં પોતાના પ્રિયજનોને શોધી રહ્યા છે. આ દુર્ઘટનામાં બચી ગયેલા લોકો એ ભયાનક દ્રશ્યને યાદ કરીને રડી રહ્યા છે, તેઓ આ ઘટનાને તેમના જીવનમાં ભાગ્યે જ ભૂલી શકશે. એક સમયે મિસાઈલ પરીક્ષણ અને અલગ સંસ્કૃતિ માટે જાણીતા આ જિલ્લાનું નામ હવે ભયાનક ટ્રેન દુર્ઘટના માટે જાણીતું થશે. આ અકસ્માતમાં અત્યાર સુધીમાં 280 લોકોના મોત થયા છે.બાલાસોરને ‘મિસાઇલ સિટી’ તરીકે ઓળખવામાં આવે છે.

બાલાસોર રેલ્વે સ્ટેશન એ દક્ષિણ પૂર્વીય રેલ્વેની હાવડા-ચેન્નઈ મુખ્ય લાઇન પરનું એક મહત્વનું સ્ટેશન છે. કોલકાતાનું અંતર લગભગ 254 કિમી છે, જ્યારે ભુવનેશ્વરનું અંતર લગભગ 206 કિમી છે. બાલાસોર નજીક રૂપસા ખાતેથી બારીપાડા સુધીની શાખા લાઇન શરૂ થાય છે. બાલાસોર ભારતના વિવિધ ભાગો સાથે ટ્રેન દ્વારા જોડાયેલું છે. ભુવનેશ્વર, કટક, રાઉરકેલા, બ્રહ્મપુર, મુંબઈ, કોલકાતા, નવી દિલ્હી, ચેન્નાઈ, ગુવાહાટી, બેંગ્લોર, પુરી, પોંડિચેરી, એર્નાકુલમ માટે અવારનવાર ટ્રેનો આવે છે.

આ ટ્રેન દુર્ઘટના પહેલા બાલાસોરની ઓળખ મિસાઇલ પરિક્ષણ અને ચાંદીપુર બીચથી થતી હતી. તેને 'મિસાઇલ સિટી' પણ કહેવામાં આવે છે. ભારતીય બેલિસ્ટિક મિસાઇલ સંરક્ષણ કાર્યક્રમની સંકલિત પરીક્ષણ શ્રેણી બાલાસોરથી 18 કિમી દક્ષિણમાં સ્થિત છે. બાલાસોર બાલેશ્વર તરીકે પણ ઓળખાય છે. તે ઓડિશા રાજ્યનું એક શહેર છે, જે રાજ્યની રાજધાની ભુવનેશ્વરની ઉત્તરમાં લગભગ 194 કિલોમીટર અને પૂર્વ ભારતમાં કોલકાતાથી 300 કિલોમીટર દૂર છે.

બાલાસોર દેશના તે શહેરોમાંનું એક છે, જ્યાં માનવ સભ્યતાની વિવિધ સંસ્કૃતિના પુરાવા મળ્યા છે. બાલાસોરની આસપાસના ગામોમાં ખોદકામથી 2000-1000 BCE થી 400-200 BCE સુધી માનવ વસાહતોના ત્રણ વિશિષ્ટ સાંસ્કૃતિક તબક્કાઓના પુરાવા મળ્યા છે. જેમ કે,ચાલ્કોલિથિક (2000-1000 BC), લોહ યુગ (1000-400 BC) અને પ્રારંભિક ઐતિહાસિક સમયગાળો (400-200 BC). બાલાસોર જિલ્લો પ્રાચીન કલિંગ સામ્રાજ્યનો ભાગ હતો જે પાછળથી મુકુંદ દેવાના મૃત્યુ સુધી ઉત્કલનો પ્રદેશ બન્યો હતો.

બાલાસોર અથવા બાલેશ્વર, કોલકાતા અને ભુવનેશ્વરથી લગભગ 200 કિલોમીટરના અંતરે આવેલું છે, તે ભારતના ઓડિશા રાજ્યમાં એક સુંદર પર્યટન સ્થળ છે, જે તેની દરિયાઈ આબોહવા અને પરંપરાગત ખોરાક, ધાર્મિક સ્થળો અને લોક સંસ્કૃતિ માટે જાણીતું છે. બાલાસોર જિલ્લામાં ઘણા ઐતિહાસિક સ્મારકો છે. બાલાસોર જિલ્લાના કેટલાક મુખ્ય સ્મારકોમાં અયોધ્યામાં મળેલા સમૃદ્ધ શિલ્પ અવશેષોનો સમાવેશ થાય છે.

બાલાસોર જિલ્લાના કુપાલીમાં જૂના બૌદ્ધ મઠ અને મંદિરના અવશેષો છે. રાબાનિયાના જયચંડી જંગલોમાં કેટલાક જૂના કિલ્લાઓ પણ જિલ્લામાં છે. જિલ્લામાં જોવા મળતું મુખ્ય ધાર્મિક સ્મારક ભગવાન ચંદનેશ્વર તીર્થ છે. બાલાસોરનું નામ પણ ફારસી શબ્દ બાલા-એ-શોર પરથી પડ્યું છે, જેનો અર્થ છે 'સમુદ્રમાંનું શહેર'. ઐતિહાસિક દંતકથા શહેરના દેવ બાલાસોર (ભગવાન શિવ)ના નામ પરથી જિલ્લાના નામકરણનું વર્ણન કરે છે, જે પાછળથી મોઘલ શાસન દરમિયાન બદલાઈને બાલાસોર થઈ ગયું.