શું ઉજ્જવલ નિકમનો રાજ્યસભા પ્રવેશ ઉદ્ધવ ઠાકરે અને રાજ ઠાકરેના મરાઠી રાજકારણનો જવાબ છે?

મહારાષ્ટ્રમાં ભાષા વિવાદનો અંત આવતો જ નથી. ઉદ્ધવ ઠાકરે અને રાજ ઠાકરેએ મહારાષ્ટ્ર સરકારના મરાઠી અને અંગ્રેજીની સાથે ધોરણ એકથી પાંચ સુધી હિન્દીને ફરજિયાત બનાવવાના આદેશ સામે આંદોલનની જાહેરાત કરી હતી. મહારાષ્ટ્ર સરકારે ત્રિભાષા નીતિ લાગુ કરવાનો આદેશ પાછો ખેંચી લીધો, પરંતુ આ વિવાદ અટકતો નથી લાગતો.

મહારાષ્ટ્રમાં ટૂંક સમયમાં BMC અને અન્ય સ્થાનિક સંસ્થાઓની ચૂંટણીઓ યોજાવાની છે અને શાસક મહાયુતિનું નેતૃત્વ કરી રહેલી ભારતીય જનતા પાર્ટી (BJP) મરાઠી ઓળખના રાજકીય પીચ પર ઘેરાયેલી દેખાય છે. મહારાષ્ટ્રમાં ચાલી રહેલા ભાષા વિવાદ વચ્ચે ચાર સભ્યોને રાજ્યસભામાં નોમિનેટ કરવામાં આવ્યા હતા.

રાષ્ટ્રપતિ દ્રૌપદી મુર્મુ દ્વારા ઉપલા ગૃહ માટે નામાંકિત કરાયેલા ચાર સભ્યોમાં એક નામ પ્રખ્યાત સરકારી વકીલ ઉજ્જવલ નિકમનું છે. રાજ્યસભાના સભ્ય તરીકે ઉજ્જવલ નિકમના નામાંકન પછી, હવે ચર્ચા એ પણ ચાલી રહી છે કે શું તેમનું નામાંકન ઉદ્ધવ ઠાકરે અને રાજ ઠાકરેના મરાઠી રાજકારણનો જવાબ છે?

ઉજ્જવલ નિકમ એક મરાઠી પરિવારમાંથી આવે છે. નિકમનો જન્મ જલગાંવના એક ઉચ્ચ કક્ષાના મરાઠી પરિવારમાં થયો હતો અને તેમના પિતા ન્યાયિક સેવામાં ન્યાયાધીશ હતા. ગયા વર્ષે યોજાયેલી લોકસભા ચૂંટણીમાં BJPએ ઉજ્જવલ નિકમને ટિકિટ પણ આપી હતી. જોકે, કોર્ટરૂમમાં અજેય રહેલા નિકમ રાજકારણમાં પોતાની પહેલી મેચ હારી ગયા હતા. BJPને સંદેશાઓ, ચિહ્નો અને પ્રતીકોની રાજનીતિમાં પારંગત માનવામાં આવે છે અને મરાઠી વિવાદ વચ્ચે, દેશના ઉપલા ગૃહમાં મરાઠા ઉજ્જવલ નિકમનું નામાંકન પણ આ રણનીતિનો એક ભાગ માનવામાં આવી રહ્યું છે.

મહારાષ્ટ્રના મુંબઈમાં રહેતા રાજકીય વિશ્લેષક અમિતાભ તિવારીએ કહ્યું કે, ઉજ્જવલ નિકમ એક મોટા વકીલ છે, પરંતુ શું તેઓ મરાઠી વિરોધી ચાલી રહેલા મામલાનો સામનો કરવામાં અસરકારક રહેશે કે નહીં? તે તો ભવિષ્ય જ કહેશે. હા, ઠાકરે બંધુઓના આ મરાઠી વિરોધી ચાલી રહેલા મામલાનો સામનો કરવા માટે BJPએ પોતાનો સૌથી મોટો ચહેરો આગળ મૂકી દીધો છે.

તેમણે કહ્યું કે PM નરેન્દ્ર મોદીની ઉજ્જવલ નિકમ સાથે મરાઠીમાં વાત કરવી તે BJP તરફથી મરાઠી સમુદાયને સંદેશ છે કે, અમારા સૌથી મોટા નેતા પણ મરાઠી બોલે છે, મરાઠી જાણે છે, તેનું સન્માન કરે છે અને આ મુદ્દો અહીં જ સમાપ્ત થવો જોઈએ. મહારાષ્ટ્રની સ્થાનિક સ્વરાજ્યની ચૂંટણીઓ સંદેશની રાજનીતિનો અગ્નિપરીક્ષા હશે.

ઉજ્જવલ નિકમનું રાજ્યસભામાં નામાંકન મધ્યપ્રદેશ અને છત્તીસગઢમાં વિધાનસભા ચૂંટણી પહેલા BJPની રણનીતિ સાથે જોડવામાં આવી રહ્યું છે. બંને રાજ્યોમાં છૂટાછવાયા અનુસૂચિત જનજાતિ (ST) મતદારોને પાછા લાવવાના પ્રયાસરૂપે, BJPએ રાણી દુર્ગાવતી ગૌરવ યાત્રા કાઢી અને સરકારે ભોપાલના હબીબગંજ રેલ્વે સ્ટેશનનું નામ રાણી કમલાપતિના નામ પર રાખ્યું.

આદિવાસી સમાજમાં ભગવાનનો દરજ્જો ધરાવતા બિરસા મુંડાની જન્મજયંતિ રાષ્ટ્રીય સ્તરે આદિવાસી ગૌરવ દિવસ તરીકે ઉજવવાનું શરૂ થયું અને જબલપુરમાં શંકર શાહ-રઘુનાથ શાહના નામે એક સ્મારક પણ બનાવવામાં આવ્યું. છત્તીસગઢમાં પુરખૌતી સન્માન યાત્રા પણ આ રણનીતિનો એક ભાગ હતી. બંને રાજ્યોમાં મતદાન પહેલાં, PM નરેન્દ્ર મોદીએ બિરસા મુંડાના ગામ ઉલીહાતુની તેમની જન્મજયંતિ પર મુલાકાત લઈને આદિવાસી સમાજને સંદેશ આપ્યો હતો અને આ ચૂંટણીમાં અસરકારક સાબિત થયું. હવે ઉજ્જવલ નિકમનું રાજ્યસભામાં નામાંકન મરાઠી રાજકારણના મુશ્કેલ તબક્કામાં સંદેશ અને પ્રતીકની રાજનીતિની BJPની રણનીતિના ભાગ રૂપે પણ જોવામાં આવી રહ્યું છે.