હનુમાન જયંતિ વર્ષમાં બે વાર કેમ ઉજવાય છે? માતા સીતાનું વરદાન હતું, જાણો સાથે જોડાયેલી કથા

હનુમાનજીને બધી મુશ્કેલીઓ દૂર કરનાર અને દરેક સમસ્યામાંથી રાહત આપનાર દેવ માનવામાં આવે છે. એટલા માટે તેમને સંકટમોચન પણ કહેવામાં આવે છે. ધાર્મિક માન્યતાઓ અનુસાર, હનુમાનજી એકમાત્ર એવા દેવતા છે, જે કળિયુગમાં પણ પૃથ્વી પર રહે છે અને પોતાના ભક્તોનું રક્ષણ કરે છે. હિન્દુ ધર્મમાં, હનુમાનજીની પૂજા ખાસ કરીને મંગળવાર અને શનિવારે કરવામાં આવે છે, પરંતુ વર્ષમાં બે દિવસ એવા હોય છે જ્યારે તેમનો જન્મદિવસ ખૂબ જ ધામધૂમથી ઉજવવામાં આવે છે. રસપ્રદ વાત એ છે કે, હનુમાન જયંતિ વર્ષમાં ફક્ત એક જ વાર નહીં પરંતુ બે વાર ઉજવવામાં આવે છે. આવી સ્થિતિમાં, ચાલો જાણીએ કે હનુમાન જયંતિ વર્ષમાં બે વાર કેમ ઉજવવામાં આવે છે...

આ વર્ષે હનુમાન જયંતિ 12 એપ્રિલ 2025, શનિવારે ઉજવવામાં આવશે. પંચાંગ મુજબ, ચૈત્ર મહિનાની પૂર્ણિમાની તિથિ 12 એપ્રિલના રોજ સવારે 3:20 વાગ્યે શરૂ થશે અને 13 એપ્રિલના રોજ સવારે 5:52 વાગ્યે સમાપ્ત થશે. આવી સ્થિતિમાં, હનુમાનજીનો જન્મોત્સવ ચૈત્ર પૂર્ણિમાના દિવસે એટલે કે 12 એપ્રિલના રોજ ઉજવવામાં આવશે.

હવે સૌથી મોટો પ્રશ્ન એ છે કે, હનુમાન જયંતિ વર્ષમાં બે વાર કેમ આવે છે. હકીકતમાં, હનુમાન જયંતિ વર્ષમાં બે વાર ઉજવવામાં આવે છે, એક વખત ચૈત્ર મહિનાની પૂર્ણિમાના દિવસે અને બીજી વખત કાર્તિક મહિનાની કૃષ્ણ ચતુર્દશીના દિવસે. પહેલી જન્મજયંતિ તેમના જન્મ સાથે સંબંધિત માનવામાં આવે છે, જ્યારે બીજી જન્મજયંતિ તેમના અમરત્વ પ્રાપ્તિની વાર્તા સાથે સંબંધિત છે. તેથી, ભક્તો બંને પ્રસંગે હનુમાનજીની ખૂબ જ શ્રદ્ધાથી પૂજા કરે છે અને ઉપવાસ રાખે છે.

એવું કહેવાય છે કે, હનુમાનજીનો જન્મ ચૈત્ર પૂર્ણિમાના દિવસે થયો હતો. આ દિવસ તેમનો વાસ્તવિક જન્મદિવસ માનવામાં આવે છે. એક દંતકથા અનુસાર, બાળપણમાં એક વાર હનુમાનજી ખૂબ ભૂખ્યા હતા. તેમણે સૂર્યને લાલ ફળ સમજીને ગળી જવાનો પ્રયાસ કર્યો. તેને રોકવા માટે, દેવરાજ ઇન્દ્રએ તેના પર વજ્રથી હુમલો કર્યો, જેના કારણે તે બેભાન થઈ ગયા. આ જોઈને પવન દેવ ખૂબ ગુસ્સે થયા અને તેમણે સમગ્ર બ્રહ્માંડમાં વાયુનો પ્રવાહ બંધ કરી દીધો. જ્યારે બધા દેવતાઓએ મળીને હનુમાનજીને ફરીથી જીવન આપ્યું, ત્યારે પરિસ્થિતિ સામાન્ય થઈ ગઈ. આ દિવસ ચૈત્ર પૂર્ણિમા હતો, તેથી તેને તેમના પુનર્જન્મ અને વિજયનો દિવસ માનવામાં આવતો હતો.

બીજી એક દંતકથા અનુસાર, કાર્તિક મહિનાની કૃષ્ણ ચતુર્દશી એટલે કે નરક ચતુર્દશીના દિવસે, માતા સીતાએ હનુમાનજીને તેમની નિઃસ્વાર્થ ભક્તિ અને સેવા માટે અમરત્વનો આશીર્વાદ આપ્યો હતો. તેથી આ દિવસને હનુમાન જયંતિ તરીકે પણ ઉજવવામાં આવે છે. આ દિવસને વિજય અભિનંદન મહોત્સવ પણ કહેવામાં આવે છે.