બંગાળમાં વકફ કાયદો લાગુ ન કરવાનો દાવો કરતા CM મમતા બેનર્જીએ છેવટે વિચાર કેમ બદલી નાંખ્યો?

પશ્ચિમ બંગાળમાં વકફ સુધારા બિલનો વ્યાપક વિરોધ થયો હતો. CM મમતા બેનર્જીએ પોતે કહ્યું હતું કે, રાજ્યમાં કોઈપણ સંજોગોમાં તેને લાગુ કરવામાં આવશે નહીં. આ કાયદાના વિરોધમાં મુર્શિદાબાદ જિલ્લામાં મોટા પાયે સાંપ્રદાયિક હિંસા પણ ફાટી નીકળી હતી.

પરંતુ રાજ્યમાં સ્પેશિયલ ઇન્ટેન્સિવ રિવિઝન (SIR) પર ચાલી રહેલા હોબાળા વચ્ચે, CM મમતા બેનર્જી સરકારે શાંતિથી આ કાયદાનો અમલ કરવાનો નિર્ણય લીધો છે.

તમામ જિલ્લા વહીવટકર્તાઓને 5 ડિસેમ્બરની સમયમર્યાદા સુધીમાં વકફ મિલકતોની વિગતો અપલોડ કરવાનો નિર્દેશ આપી દેવામાં આવ્યો છે.

વકફ સુધારા બિલ 2025 આ વર્ષે એપ્રિલમાં સંસદના બંને ગૃહોમાં પસાર કરવામાં આવ્યું હતું.

હવે, ગુરુવારે સાંજે, રાજ્ય લઘુમતી કલ્યાણ વિભાગના સચિવ P.B. સલીમે જિલ્લા વહીવટીતંત્રોને લખેલા પત્રમાં, તેમને રાજ્યમાં વકફ મિલકતોની બધી વિગતો કેન્દ્ર સરકારના પોર્ટલ પર સમયમર્યાદા પહેલાં અપલોડ કરવાનો નિર્દેશ આપ્યો છે.

રાજ્ય સરકાર દ્વારા મોકલવામાં આવેલા પત્રમાં જણાવાયું છે કે, પશ્ચિમ બંગાળમાં 8,063 વકફ એસ્ટેટ હેઠળ 82,600 મિલકતો છે. આમાંથી 8,000થી વધુ વકફ એસ્ટેટ હેઠળ છે.

આ પત્રમાં જિલ્લા વહીવટીતંત્રને આઠ મુદ્દાની માર્ગદર્શિકા આપવામાં આવી છે. આમાં અપલોડિંગ નિયમો સમજાવવા માટે ઇમામ અને મદરેસાના શિક્ષકો સાથે મુલાકાત કરવાનો અને ફક્ત એવી મિલકતોની વિગતો અપલોડ કરવાનો સમાવેશ થાય છે જે વિવાદિત ન હોય.

BJP કહે છે કે, CM મમતા બેનર્જીએ રાજકીય કારણોસર કાયદાનો વિરોધ કર્યો હતો, પરંતુ આખરે કેન્દ્રીય કાયદાનો અમલ કરવો જ પડ્યો હતો.

તૃણમૂલ કોંગ્રેસના એક વરિષ્ઠ નેતા, નામ ન આપવાની શરતે બોલતા, કહે છે કે, 'સરકારને કેટલીક બંધારણીય મર્યાદાઓનો સામનો કરવો પડે છે. સંસદમાં કાયદો પસાર થયા પછી, સુપ્રીમ કોર્ટે તેને રોકવાનો ઇનકાર કર્યો હતો. તેથી, તેને લાગુ કરવા સિવાય કોઈ વિકલ્પ બચ્યો ન હતો. પરંતુ સરકાર મુસ્લિમોની મિલકતોનું રક્ષણ કરવા માટે કટિબદ્ધ છે.'

નેતાએ કહ્યું, 'આ કાયદો મુસ્લિમ સમુદાયના હિત માટે હાનિકારક છે. તેથી, સરકારે તેની સામે કાનૂની લડાઈ લડી. હવે, કોર્ટના નિર્ણયનો આદર કરીને, સરકારે તેને લાગુ કરવા સંમતિ આપી છે.'

પરંતુ મુસ્લિમ વિશ્લેષકોને આમાં CM મમતા બેનર્જીનો કે સરકારનો કોઈ વાંક દેખાતો નથી.

લગભગ 100 વર્ષ જૂની માલદા મુસ્લિમ સંસ્થાના ભૂતપૂર્વ પ્રમુખ મોહમ્મદ અબ્દુર રફીક કહે છે, 'રાજ્ય સરકારે શરૂઆતથી જ આ કાયદાનો વિરોધ કર્યો હતો. પરંતુ જ્યારે સુપ્રીમ કોર્ટે તેને રોકવાનો ઇનકાર કર્યો, ત્યારે સરકાર પાસે બીજો કોઈ વિકલ્પ બચ્યો નહીં. છેવટે, સરકાર બંધારણીય જવાબદારીઓથી બંધાયેલી છે.'

મુસ્લિમ વિદ્વાન અને ઇતિહાસકાર મોહમ્મદ અતાઉલ્લાહ કહે છે, 'CM મમતા બેનર્જીએ વારંવાર લઘુમતીઓના હિત અને મિલકતોના રક્ષણની ખાતરી આપી છે. વકફ મિલકતો કોઈથી છુપાયેલી નથી. આવી સ્થિતિમાં, કેન્દ્રીય કાયદા અને સુપ્રીમ કોર્ટના નિર્ણયનું સન્માન કરીને, તેની વિગતો કેન્દ્રીય પોર્ટલ પર અપલોડ કરવાથી બહુ ફરક પડશે નહીં. મિલકતની માલિકી પહેલા જેવી જ બની રહેશે.'